معرفی کتاب در زمینه تفکر سیستمی
1_تفکر در سیستم ها
دانلا میدوز
Thinking in Systems: A Primer
Donella Meadows
خانم دانلا میدوز علاوه بر اینکه یک متفکر سیستمی بزرگ و از شاگردان آقای فارستر بود، در زمینه‌های حمایت از طبیعت تلاش برای حفظ آن هم تلاش‌های بسیاری کرده است.
در کتاب “تفکر در سیستم‌ها” او متدولوژی خود را که در کتاب “محدودیت‌های رشد” هم از آن استفاده کرده است، توضیح می‌دهد. و اینکه چطور می‌توان آن را برای حل مشکلات با ابعاد بزرگ و مشکلات شخصی استفاده کرد.
با مثال‌هایی رایج و آمیخته با طنز برای مفاهیمی سخت مثل “حلقه‌های بازخور تقویتی”، بازخور منفی، حسابداری برای پاسخ‌های با تاخیر و … میدوز خوانندگان را به تدریج سمت راه‌‌های پیچیده‌ای می‌برد که حلقه‌های بازخور از آن طریق در طبیعت، سیستم‌های خود سازمانده را می‌سازند.
شاید یکی از نقاط قوت این کتاب همین نثر روان آن در عین مسائل بسیار مهم و پیچیده باشد. سیر آموزشی آن به نحوی است که خواننده پس از مطالعه به عینک جدیدی برای تحلیل مشکلات سیستم‌های اطراف خود و مداخله برای حل آن‌ها مجهز می‌شود.
2_پنجمین فرمان: هنر و عملیات سازمان یادگیرنده
پیتر سنگه
The Fifth Discipline: The Art & Practice of The Learning Organization
Peter M. Senge
قطعا لیستی از کتاب‌ها تفکر سیستمی را نخواهیم یافت که در آن کتاب پنجمین فرمان پیتر سنگه نباشد. در مجموعه کتاب‌های آقای سنگه شاید عبارت “تغییر به سمت یادگیرنده شدن” محور کلیدی باشد.
در کتاب پنجمین فرمان هم که در سال 1990 منتشر شده، ابتدا با مفهوم کلی سیستم و پنج فرمان تعامل با آن آشنا می‌شویم.
سپس به دلایل ناتوانی خود در مداخله موثر در سیستم‌های پیچیده اجتماعی و اقتصادی پی می‌بریم. در ادامه اصول اولیه تفکر سیستمی مطرح می‌شوند و آماده می‌شویم برای یادگیری آرکتایپ‌ها (الگوهای تکراری در سیستم‌ها؛ علی رغم تغییر شرایط). بقیه کتاب نیز به توضیح و نحوه استفاده از پنج فرمان برای داشتن سازمانی یادگیرنده می‌پردازد. که عبارتند از:
- تفکر سیستمی (Systems Thinking)
- تسلط شخصی (Personal Mastery)
- مدل ذهنی (Mental Model)
- چشم‌انداز مشترک (Shared Vision)
- یادگیری تیمی (Team Learning)
قطعا پنجمین فرمان با در برداشتن مثال‌های بسیار و زبانی ساده یک کتاب تفکر سیستمی غیر قابل چشم‌پوشی است.
3_تفکر سیستمی: مدیریت آشوب و پیچیدگی؛ پلتفرمی برای طراحی معماری سازمان
جمشید قراجه داغی
Systems Thinking, Second Edition: Managing Chaos and Complexity
Jamshid Gharajedaghi
بعید است که صحبت از دانشمندان سیستمی شود و نامی از جمشید قراجه داغی نشنویم. این مدیر و محقق ایرانی که از دوستان صمیمی راسل ایکاف بوده است با نگارش کتاب تفکر سیستمی : مدیریت آشوب و پیچیدگی نام خود را در تاریخ این دانش جاودانه کرده.
اگر به دنبال تغییر نگرش و بینش خود به کسب و کار، آن هم از دید کلان و بنیادین هستید این کتاب گزینه مناسبی است. خواندن نثر انگلیسی کتاب اندکی سخت است و به همین خاطر مطالعه متن فارسی هم نیازمند تمرکز و تامل می‌باشد.
متن با دلایل شکست سازمان‌ها موفق تاریخ شروع می‌شود و دید جامعی از سیستم‌های پیچیده و ویژگی‌های آن مهیا می‌کند. در ادامه هم رویکرد طراحی سیستم به عنوان راهکاری جدید برای حل مسائل سیستمی مطرح می‌شود و به کمک مثال‌هایی بیشتر تبیین می‌گردد.
4_مقدمه‌ای بر تفکر سیستمی عمومی
جرالد وینبرگ
An Introduction to General Systems Thinking
Gerald M. Weinberg
برای بیش از 40 سال این کتاب به عنوان مقدمه‌ای خلاقانه برای تئوری سیستم‌ها به شمار رفته است، که در آن کاربرهایی در علوم کامپیوتر و فرای آن وجود دارد. بعد از استفاده در دوره‌های دانشگاهی و سمینارهای حرفه‌ای در سرتاسر جهان، این اثر توانایی خود را در گشودن ذهن و تقویت نحوه تفکر ثابت کرده است.
کتاب ابتدا در 1975 به منتشر شد و در این 40 سال بیش از 20 مرتبه تجدید چاپ شده است. نوشته آن نثری شفاف دارد و از اصول اولیه جبری استفاده کرده تا رویکردی جدید نسبت به پروژه‌ها، محصولات، سازمان‌ها و در کل هر نوعی از سیستم داشته باشد.
دانشمندان، مهندسین، رهبران سازمانی، مدیران، پزشکان، دانشجویان و متفکرین در هر حوزه‌ای می‌توانند از این کتاب برای جهت دهی به مدل ذهنی خود برای حل مسائل استفاده کنند.
گفتنی است زمانی که نویسنده این کتاب را نگارش کرده است، تجربیات تخصصی در زمینه برنامه‌نویسی، مدیریت، تدریس در دانشگاه و مشاوره می‌داشته. تاکنون نیز حدود 40 کتاب توسط او به رشته تحریر درآمده است.
کتاب مقدمه‌ای بر تفکر سیستمی عمومی با تصاویر کاربردی، تمارین متعدد انتهای فصول و ضمیمه‌ای در ارتباط با ایده‌های ریاضی حل مسئله، می‌تواند ابزاری قدرتمند در کار با مسائل، سیستم‌ها و راه‌حل‌ها باشد.
آموزش تفکر سیستمی در همدان
آموزش فن بیان در همدان
آموزش اقتصاد رفتاری در همدان
طراحی سایت در همدان
سایت اصلی : آکادمی مهراز